บทความภาพถ่ายดาราศาสตร์

ถ่ายภาพดาราศาสตร์อย่างไร… ให้ชนะใจกรรมการ

คอลัมน์นี้ขอนำเสนอมุมมองและเกณฑ์ในการตัดสินภาพถ่ายดาราศาสตร์ เพื่อที่ปีถัดๆไป นักถ่ายภาพจะได้นำเอาไปปรับใช้กับการถ่ายภาพเพื่อให้ชนะใจกรรมการกันครับ โดยคณะกรรมการตัดสินภาพถ่ายประกอบด้วยผู้เชี่ยวชาญด้านการถ่ายภาพ นักถ่ายภาพดาราศาสตร์ระดับแนวหน้าของเมืองไทย นักฟิสิกส์ดาราศาสตร์ ผู้เชี่ยวชาญด้านปรากฏการณ์ในชั้นบรรยากาศโลก เป็นต้น ในการพิจารณาคณะกรรมการแต่ละท่านต่างก็จะมีมุมมองในด้านต่างๆ และนำเอาผลการพิจารณามารวมกันออกมาเป็นคะแนนของภาพถ่ายแต่ละภาพนั่นเองครับ

ภาพถ่ายดาราศาสตร์ สามารถสร้างเขตอนุรักษ์ท้องฟ้ามืดได้

สำหรับคอลัมน์นี้อยากเชิญชวนนักดาราศาสตร์สมัครเล่น มาร่วมสร้างเขตอนุรักษ์ท้องฟ้ามืด ภายใต้โครงการ Dark Sky Campaign ด้วยภาพถ่ายดาราศาสตร์กันได้ ซึ่งหลายๆ ครั้ง ที่เหล่านักถ่ายภาพออกไปเสาะหาสถานที่ถ่ายดาวกันหลายๆพื้นที่ เช่น อุทยานแห่งชาติ ยอดดอย อ่างเก็บน้ำของชุมชน รีสอร์ท โรมแรม หรือแม้กระทั่งพื้นที่ส่วนบุคคล ก็สามารถถ่ายภาพวัตถุท้องฟ้าออกมาได้อย่างสวยงามและสว่างชัดเจน ซึ่งบ่งบอกถึงคุณภาพท้องฟ้าที่มืดสนิทเหมาะแก่การสังเกตการณ์ทางดาราศาสตร์

ภาพถ่ายดาราศาสตร์ภาพไหนบ้าง ที่ไม่ควรพลาดร่วมส่งประกวดปีนี้

สำหรับคอลัมน์นี้จะขอแนะนำภาพถ่ายดาราศาสตร์ทั้ง 5 ประเภท ที่ไม่ควรพลาดร่วมส่งประกวด ซึ่งปีที่ผ่านมารวมทั้งในปีนี้ก็มีวัตถุท้องฟ้าและปรากฏการณ์ดาราศาสตร์ที่น่าสนใจมากมาย รวมทั้งปรากฏการณ์ท้องฟ้าในชั้นบรรยากาศโลกที่เกิดขึ้น ซึ่งนักดาราศาสตร์ทั่วโลกต่างให้ความสนใจ จึงอยากเชิญชวนใครที่มีโอกาสถ่ายภาพเก็บไว้ ก็สามารถนำมาร่วมส่งประกวดกันได้ครับ

สิ่งควรรู้สำหรับกูรูนักล่าดาวหางนีโอไวส์ (NEOWISE)

สำหรับคอลัมน์นี้ จะแนะนำเทคนิคและวิธีการตามล่าดาวหาง รวมทั้งเทคนิคการถ่ายภาพดาวหางในเบื้องต้น โดยในช่วงนี้กระแสดาวหางนีโอไวส์ (NEOWISE) ก็เป็นที่น่าติดตามของเหล่านักถ่ายภาพดาราศาสตร์กันอย่างมาก แต่สำหรับประเทศไทยเรานั้น อาจมีอุปสรรคของสภาพอากาศที่อยู่ในช่วงฤดูฝนกันบ้าง อย่างไรก็ตามตอนนี้ก็เริ่มมีคนถ่ายภาพมาอวดกันได้บ้างแล้ว

ชวนถ่ายดาวศุกร์ สว่างที่สุด ครั้งสุดท้ายในรอบปี

ในช่วงเช้ามืดวันที่ 8 กรกฎาคม 2563 ดาวศุกร์จะปรากฏสว่างที่สุดอีกครั้งและเป็นครั้งสุดท้ายของปีนี้ จึงอยากชวนมาลุ้นถ่ายภาพดาวศุกร์สว่างที่สุดกัน โดยดาวศุกร์จะสว่างเด่นเห็นชัดเจนด้วยตาเปล่า ทางทิศตะวันออกบริเวณกลุ่มดาววัว ตั้งแต่เวลาประมาณ 03:25 น. เป็นต้นไปจนถึงรุ่งเช้า ปรากฏการร์ดาวศุกร์สว่างมากที่สุดในรอบปีนั้น มาสาเหตุเนื่องจากเป็นช่วงที่ดาวศุกร์มีขนาดเสี้ยวค่อนข้างใหญ่ และโคจรห่างจากโลกในระยะทางที่เหมาะสม สำหรับในช่วงวันอื่น ๆ แม้ดาวศุกร์จะมีเสี้ยวที่หนากว่า แต่ด้วยตำแหน่งอยู่ห่างจากโลกมาก ความสว่างจึงลดลงตามไปด้วย

ถ่ายภาพสุริยุปราคาบางส่วนอย่างไร ให้ไม่ธรรมดา

สำหรับการถ่ายภาพปรากฏการณ์สุริยุปราคาบางส่วนในประเทศไทย วันที่ 21 มิถุนายน 2563 นี้ สามารถเริ่มต้นถ่ายภาพปรากฏการณ์ตั้งแต่เวลา 13.00 ไปจนถึงเวลา 16.10 น. โดยประมาณ ซึ่งเปอร์เซ็นต์การถูกบังก็จะแตกต่างกันไปในแต่ละภูมิภาค โดยพื้นที่ทางภาคเหนือจะเห็นดวงอาทิตย์ถูกบังมากที่สุด ที่อำเภอแม่สาย จ.เชียงราย ร้อยละ 63 เปอร์เซ็นต์ เวลาประมาณ 14:49 น.

หลังเที่ยงคืนวันที่ 5 มิถุนายน เตรียมตัวมาส่องปรากฏการณ์จันทรุปราคาเงามัวครั้งที่ 2 ของปี

ในคืนวันศุกร์ ที่ 5 มิถุนายน นี้หลังเที่ยงคืนตั้งแต่เวลา 00.46 เป็นต้นไปจะเกิดปรากฏการณ์จันทรุปราคาแบบเงามัว เป็นครั้งที่ 2 ในรอบปี โดยดวงจันทร์จะเข้าสู่เงามัวของโลกมากที่สุดในเวลาประมาณ 02.25 น. ของวันที่ 6 มิถุนายน และสิ้นสุดปรากฏารณ์ในเวลา 04.04 น. ซึ่งปรากฏการณ์นี้ยากต่อการสังเกตด้วยตาเปล่า ดังนั้นการถ่ายภาพจึงช่วยให้เราสามารถสังเกตเห็นความแตกต่างของปรากฏการณ์จันทรุปราคาแบบเงามัวได้ชัดเจนมากยิ่งขึ้น

หลังโควิด ชวนไปพิชิต “แสงเกเกินไชน์ (Gegenschein)”

คอลัมน์นี้ขอแนะนำการถ่ายภาพแสงเกเกินไชน์ (Gegenschein) ซึ่งน้อยคนที่จะรู้จัก สำหรับนักดาราศาสตร์นั้น ก็ควรต้องมีโอกาสได้เห็นสักครั้ง เพราะเป็นแสงที่มองเห็นได้ค่อนข้างยาก ต้องใช้เทคนิคพิเศษในการสังเกตการณ์ และยังต้องสังเกตในสถานที่มืดสนิทและปราศจากแสงใดๆ มารบกวนเท่านั้น

ถ่ายภาพดวงจันทร์แบบ Moon HDR

ในคอลัมน์นี้เรายังคงอยู่ภายใต้มาตรการ Lock Down ช่วงเวลานี้วัตถุท้องฟ้าที่เราสามารถถ่ายภาพกันได้ก็ยังคงเป็นดวงจันทร์ เราสามารถถ่ายดวงจันทร์ได้หลากหลายรูปแบบ โดยการถ่ายภาพดวงจันทร์แบบ HDR (High Dynamic Range) นั้นก็เป็นอีกรูปแบบที่ได้ความนิยมในบรรดานักดาราศาสตร์สมัครเล่นต่างประต่างกันอย่างแพร่หลาย แต่ก่อนอื่นมาทำความเข้าใจกันกับเทคนิคภาพถ่าย HDR กันก่อนครับ

ความรู้จากภาพถ่าย “ดวงจันทร์” ในช่วงวันอยู่บ้านหยุดเชื้อเพื่อชาติ

ดวงจันทร์ของเรามีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 3,474 กิโลเมตร และอยู่ห่างจากโลกเป็นระยะทางประมาณ 384,400 กิโลเมตร แม้ว่าดวงจันทร์จะมีขนาดเล็กกว่าโลกมาก แต่ดวงจันทร์ก็มีอิทธิพลกับโลกมาก ทำให้เกิดปรากฏการณ์ต่างๆ เช่น การเกิดน้ำขึ้นน้ำลง ข้างขึ้นข้างแรม สุริยุปราคา จันทรุปราคา นักวิทยาศาสตร์พบว่า ดวงจันทร์กำลังเคลื่อนที่ห่างจากโลกออกไปเรื่อยๆ เฉลี่ยปีละ 3.8 เซนติเมตร

ช่วงหัวค่ำกลางเดือนเมษา ออกตามล่าดาวหาง (C/2019 Y4) ATLAS

กลางเดือนเมษายนนี้เราอาจมีโอกาสได้เห็นดาวหาง (C/2019 Y4) ATLAS ด้วยตาเปล่า ตั้งแต่ช่วงหัวค่ำ (หากฟ้าใส และไม่มีแสงไฟรบกวน) โดยตำแหน่งดาวหาง ATLAS ในเดือนเมษายนนี้จะอยู่ในทางทิศเหนือใกล้บริเวณกลุ่มดาวหมีใหญ่ (Ursa Major) สามารถถ่ายภาพได้ตั้งแต่วันที่ 10 เมษายนเป็นต้นไป (ในช่วงต้นเดือนยังมีแสงดวงจันทร์รบกวน)

8 เมษายน นี้เตรียมพร้อมถ่ายภาพ ดวงจันทร์เต็มดวงใกล้โลกมากที่สุดในรอบปี

ในวันที่ 8 เมษายน 2563 นี้เป็นช่วงที่ดวงจันทร์เต็มดวงเข้าใกล้โลกมากที่สุดในรอบปี ที่ระยะห่างเพียง 356,897 กม. โดยดวงจันทร์จะมีขนาดใหญ่กว่าปกติเล็กน้อยประมาณ 7.8 % ดังนั้นหากเราได้ถ่ายภาพดวงจันทร์ในคืนกล่าว เราก็จะได้ภาพดวงจันทร์ที่มีขนาดปรากฏใหญ่กว่าปกติ และหากนำเอาภาพดวงจันทร์ในวันที่ 8 เมษายน ไปเปรียบเทียบกับ ภาพดวงจันทร์ในวันที่ 31 ตุลาคม ในปีเดียวกันนี้ เราก็จะได้ภาพดวงจันทร์ที่เห็นขนาดที่แตกต่างกันอย่างชัดเจน (ต้องถ่ายด้วยอุปกรณ์เดียวกัน)

Page 1 of 5