การศึกษาวิจัยดาราศาสตร์ มีความจำเป็นต้องทราบข้อมูลเกี่ยวกับสภาพท้องฟ้าว่าเอื้ออำนวยต่อการสังเกตการณ์หรือไม่ NARIT จึงพัฒนาเครื่องมือตรวจสภาพท้องฟ้าแบบอัตโนมัติ รวบรวมอุปกรณ์ตรวจวัดหลายรูปแบบ เพื่อบ่งชี้สภาพท้องฟ้าที่จำเป็นต่อการสังเกตการณ์ดาราศาสตร์ อาทิ อุณหภูมิ ความชื้น ความเร็วและทิศทางลม ที่ส่งผลกระทบต่อการสังเกตการณ์ เป็นต้น
เครื่องตรวจสภาพท้องฟ้าอัตโนมัตินี้ สามารถวัดสภาพอากาศได้ตั้งแต่อุณหภูมิ -40 ถึง 65 องศาเซลเซียส วัดค่าความชื้นได้ตั้งแต่ 1 ถึง 100 %RH ความเร็วและทิศทางลม ตั้งแต่ 1 ถึง 320 กิโลเมตร/ชั่วโมง วัดปริมาณน้ำฝน รายวัน รายเดือน รายปี และ ปริมาณรังสี UV
ข้อมูลที่ได้จะถูกเก็บรวบรวม และประมวลผลผ่านคอมพิวเตอร์ พร้อมแสดงผลแบบ Real-time ผ่านเว็บเบราว์เซอร์ ผู้ใช้งานสามารถตั้งค่าสูงสุด หรือ ต่ำสุด ของค่าต่าง ๆ ไว้ หากมีค่าเกินกว่าที่ตั้งไว้ ระบบจะแจ้งเตือนให้ผู้ใช้งานทราบ ทั้งยังรวบรวมและแสดงผลย้อนหลังได้อีกด้วย
ปัจจุบัน อุปกรณ์ดังกล่าวถูกนำไปติดตั้ง ณ หอดูดาวต่าง ๆ ทั้งภายในและต่างประเทศ ในกำกับของ NARIT และหน่วยงานความร่วมมือต่างๆ เพื่อใช้ตรวจวัดสภาพท้องฟ้า สำหรับสังเกตการณ์ทางดาราศาสตร์และใช้ในโครงการเขตอนุรักษ์ท้องฟ้ามืด (Dark Sky) ได้แก่
- หอดูดาวแห่งชาติ (กม.44.4) อุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ จ.เชียงใหม่
- ศูนย์สารสนเทศและฝึกอบรมทางดาราศาสตร์ (กม. 31) อุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ จ.เชียงใหม่
- หอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ สถานีรายงานดอยอินทนนท์ กองทัพอากาศ อุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ จ.เชียงใหม่
- อุทยานดาราศาสตร์สิรินธร อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่
- หอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบ พระชนมพรรษา นครราชสีมา
- หอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบ พระชนมพรรษา ฉะเชิงเทรา
- หอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบ พระชนมพรรษา สงขลา
- หอดูดาวเกาเหมยกู่ สาธารณรัฐประชาชนจีน
- หอดูดาวหอดูดาวสปริงบรู๊ค รีเสิร์ช ประเทศออสเตรเลีย
- หอดูดาวเซียรารีโมท สหรัฐอเมริกา
- อุทยานแห่งชาติแหลมสน จ.ระนอง (Dark Sky)
- อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ จ.นครราชสีมา (Dark Sky)
จุดเด่นของระบบคือ สามารถตรวจสอบสภาพอากาศได้ทั่วทั้งท้องฟ้า สอดรับกับการทำงานของหอดูดาวควบคุมระยะไกลอัตโนมัติ เพื่อตรวจสอบว่าในคืนที่ต้องการเก็บข้อมูลทางดาราศาสตร์ ท้องฟ้าเปิดหรือมีปริมาณเมฆมากน้อยอย่างไร ฝนตกหรือไม่ ตรวจเช็คความเร็วลม ความกดอากาศ ความชื้น อุณหภูมิ ที่มีผลต่อการเกิดฝ้าเกาะที่หน้ากล้องโทรทรรศน์ หรือเกิดไอน้ำกลั่นตัวควบแน่นเป็นหยดน้ำ ช่วยในการตัดสินใจสั่งเปิด-ปิดโดมอัตโนมัติ โดยเฉพาะหอดูดาวในต่างประเทศ