โครงการวิจัย สำรวจ รวบรวมข้อมูลเอกสารทางสังคมและประวัติศาสตร์ ด้านดาราศาสตร์ล้านนา ในจังหวัดเชียงใหม่ จังหวัดลำปาง จังหวัดลำพูน และจังหวัดแพร่

          คณะผู้วิจัยของสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ(องค์การมหาชน) อยู่ระหว่างดำเนินการวิจัย สำรวจ รวบรวมข้อมูลเอกสารทางสังคมและประวัติศาสตร์ด้านดาราศาสตร์ล้านนา ใน 4 จังหวัดภาคเหนือ ได้แก่  จังหวัดเชียงใหม่ จังหวัดลำปาง จังหวัดลำพูน จังหวัดแพร่ โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อรวบรวมเอกสารดาราศาสตร์เป็นแหล่งข้อมูลและเผยแพร่ความรู้ทางด้านประวัติศาสตร์ดาราศาสตร์ของประเทศไทย ตลอดจนเพื่อเป็นแนวทางในการสร้างฐานข้อมูลทางดาราศาสตร์ของหอจดหมายเหตุดาราศาสตร์

          อีกทั้งเป็นการสร้างเครือข่ายข้อมูลด้านดาราศาสตร์กับ วัด ชุมชน และสถาบันต่างๆในประเทศ เพื่อให้เกิดประโยชน์กับนิสิต นักศึกษา นักวิชาการ นักวิจัย และผู้สนใจศึกษาจดหมายเหตุดาราศาสตร์

          ทั้งนี้การดำเนินงานในการศึกษาข้อมูล เป็นการรวบรวมเกี่ยวกับแผนที่ดาว ดาวควัน  ตำนานดาวทั้ง 27 กลุ่ม ตำนานดาวฤกษ์ โหราศาสตร์ ตำราคำนวณพระจันทร์ ทั้งที่อยู่ในคัมภีร์ใบลาน(จารด้วยอักษรธรรมล้านนา) พับสา พับหัว รวมไปถึงข้อมูลการสัมภาษณ์จากบุคคลที่มีความรู้ความเชี่ยวชาญในด้านดาราศาสตร์และประวัติศาสตร์  ปริวรรตอักษรล้านนาเป็นอักษรไทย  จากนั้นนำข้อมูลที่รวบรวมได้มาวิเคราะห์เขียนเป็นบทความภาษาไทยและภาษาอังกฤษ  โดยหัวข้อการวิจัยจะประกอบด้วย

  1. แผนที่ดาวล้านนา (ผังดาว/ ตารางดาว)
  2. ดวงจันทร์ ดาวหาง เกี่ยวกับปรากฏการณ์บนท้องฟ้า ดาวควันความเชื่อ ของล้านนา
  3. ปฏิทินล้านนา
  4. ประวัติศาสตร์ล้านนาที่เกี่ยวข้องกับดาราศาสตร์
  5. นิทานดาวล้านนา 27  นักขัตฤกษ์
  6. ดาราศาสตร์ กับวัฒนธรรม และวิถีชีวิต 

 

พับสาที่ปรากฏเรื่องปูชาอุบาท (ดาวควัน)

20200817 01

แหล่งที่มา  http://lannamanuscripts.net/en

 

          พับสาที่มีปฏิทิน บอกปรากฏการณ์ทางธรรมชาติและเหตุการณ์สำคัญ  ปริวรรตข้อมูลบางส่วนได้ดังนี้

“ วันที่ 5 ตุลาคม ...ปีกัดเร้าสักกะ 1271 อธิมาศเข้าวัสสา เดือน 10 ทุติยะเปงสังขาร...หรคณะภะยาวัน 464245 ตีถ 25 เดือน 9  เปง จันทคราส จับหน อาคไนย กึ่ง 1 ยามแตรสู่รุ่ง...ยามใกล้ค่ำ   เจ้าดาราเสด็จมาปีนี้ ”

 

20200817 02

แหล่งที่มา  http://lannamanuscripts.net/en

 

ลงพื้นที่สำรวจเอกสารเกี่ยวกับดาราศาสตร์ในล้านนา

ณ สถาบันวิจัยสังคม  มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 

20200817 03